Lễ ký biên bản ghi nhớ Thổ Nhĩ Kỳ chấp thuận cho Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO ngày 28/06/2022, bên lề thượng đỉnh Madrid, Tây Ban Nha. AP – Bernat Armangue.–

Tổ chức Hiệp Ước Bắc Đại Tây Dương – NATO chính thức mời Thụy Điển và Phần Lan gia nhập liên minh quân sự ngày 29/06/2022 sau khi Thổ Nhĩ Kỳ dỡ bỏ phủ quyết. Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết, trong một cuộc họp hôm 28/06 bên lề thượng đỉnh Madrid, ba nước đã ký một biên bản ghi nhớ giải tỏa «những lo ngại của Thổ Nhĩ Kỳ về vấn đề xuất khẩu vũ khí và chống khủng bố».

Thông tín viên RFI Anne Andlauer tại Istanbul giải thích :

«“Thổ Nhĩ Kỳ đã nhận được những gì mình muốn” ». Tất cả các cơ quan truyền thông thân chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ đều nói như vậy khi thông báo quyết định của Ankara không còn chống việc Thụy Điển và Phần Lan gia nhập NATO.

Thực vậy, trên giấy tờ, tổng thống Recep Tayyip Erdogan dường như nhận được tất cả những gì ông yêu cầu : Stockholm và Helsinki cam kết ngăn chặn hoạt động của PKK (Đảng Những người lao động Kurdistan) tại Thụy Điển và Phần Lan, đồng thời không ủng hộ việc lực lượng vũ trang Kurdistan YPG mở rộng hoạt động sang lãnh thổ Syria. Hai nước Bắc Âu cũng hứa xử lý « nhanh chóng » những đề nghị dẫn độ của Thổ Nhĩ Kỳ hoặc dỡ bỏ cấm vận vũ khí đối với Ankara.

Tổng thống Recep Tayyip Erdogan có thể trình bày thỏa thuận nói trên như là một chiến thắng của Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như là chiến thắng của chính bản thân ông đối với công luận Thổ Nhĩ Kỳ, vì ông đã từng để truyền thông đưa tin rầm rộ về việc ông phản đối hai nước Thụy Điển và Phần Lan gia nhập NATO.

Giờ còn phải xem liệu sự thay đổi thái độ này có kéo dài không. Ba nước đã thông báo thành lập một « cơ chế thường trực » để theo dõi việc thực hiện những cam kết trên. Thổ Nhĩ Kỳ cho biết là nước này vẫn có thể ngăn cản việc gia nhập của hai nước Bắc Âu, nếu Ankara thấy rằng những yêu cầu của họ cuối cùng lại không được thỏa mãn».

NATO «sẽ hùng mạnh hơn và vững chắc hơn»

Theo thông cáo của tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto, bản ghi nhớ được ngoại trưởng ba nước ký trước ống kính truyền hình. Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson coi đây là « một bước tiến quan trọng ». Nhiều nước thành viên NATO đã nhanh chóng hoanh nghênh quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ. Thủ tướng Anh Boris Johnson đánh giá việc kết nạp Thụy Điển và Phần Lan sẽ giúp NATO trở nên «hùng mạnh hơn và vững chắc hơn». Trên mạng Twitter, tổng thống Mỹ Joe Biden hoan nghênh ba nước đã có «một bước quyết định cho việc kết nạp Thụy Điển và Phần Lan», đồng thời đây cũng là «cách tuyệt vời để khởi động thượng đỉnh».

Theo AFP, quyết định chính thức kết nạp hai nước Bắc Âu còn phải được Nghị Viện của 30 nước thành viên NATO phê chuẩn. Như vậy, con đường sẽ còn dài.

Nguồn: RFI/Thu Hằng

Tags: NATO