Chiến tranh Ukraina: Liệu Trung Quốc có dám viện trợ vũ khí cho Nga hay không?
March 16, 2022
Bộ trưởng Quốc Phòng Nga Serguei Choigu giới thiệu thỏa thuận hợp tác Quốc Phòng Nga-Trung ký tại Matxcơva ngày 23/11/2021. AP – Vadim Savitskiy.–
Trước những thông tin từ phía Mỹ cho rằng Nga đã yêu cầu Trung Quốc hỗ trợ quân sự cho cuộc chiến ở Ukraina, Bắc Kinh vào hôm qua, 15/03/2022 đã lại chính thức cải chính, khẳng định đó chỉ là tin “thất thiệt”. Tuy nhiên, khả năng Trung Quốc giúp Nga về quân sự đã được đặt ra với câu hỏi là liệu Bắc Kinh có dám công khai hỗ trợ Matxcơva về mặt này hay không, và nếu có thì giúp đến đâu.
Thái độ nghi kỵ của Mỹ đối với Trung Quốc không phải là không có cơ sở vì cho đến nay, Bắc Kinh luôn từ chối chỉ trích cuộc xâm lược Ukraina của Nga, thậm chí còn hỗ trợ Mátxcơva giảm thiểu tác hại của các biện pháp trừng phạt kinh tế của phương Tây.
Tuy nhiên, riêng trong lãnh vực quân sự, vũ khí, nhiều chuyên gia, cả Trung Quốc lẫn phương Tây, được hãng tin Mỹ AP trích dẫn, đều cho rằng khó có khả năng Bắc Kinh công khai ra mặt chi viện vũ khí cho Mátxcơva.
Theo ông Thời Ân Hoằng (Shi Yinhong), giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại Học Nhân Dân Bắc Kinh: “Trung Quốc sẽ rất thận trọng và cố gắng hết sức sao cho viện trợ của họ và các loại hỗ trợ khác không được sử dụng trên chiến trường Ukraina”. Đối với vị giáo sư này, Trung Quốc “không hề có động cơ để cung cấp bất kỳ hỗ trợ nào cho hoạt động của Nga ở Ukraina”.
Ông Sam Roggeveen, giám đốc Chương Trình An Ninh Quốc Tế tại Viện Lowy của Úc cũng thấy rằng Bắc Kinh không có “lợi ích rõ ràng” nào trong việc hỗ trợ Mátxcơva. Thậm chí nước Nga suy yếu có thể có tăng cường lợi thế kinh tế và chiến lược của Trung Quốc.
Trong bối cảnh các quan chức Trung Quốc luôn tuyên bố rằng sự toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền của tất cả các nước cần được tôn trọng, giám đốc Viện Nghiên Cứu Châu Âu và Châu Á tại Đại Học Luật và Khoa Học Chính Trị Thượng Hải nhận định:.
“Hoạt động quân sự của Nga ở Ukraine về bản chất đã trở thành một cuộc xâm lược và Trung Quốc sẽ không bao giờ cung cấp vũ khí để giúp một quốc gia tấn công một nước có chủ quyền khác và điều đó không phù hợp với luật pháp quốc tế”.
Riêng ông DrewThompson, cựu quan chức bộ Quốc Phòng Mỹ hiện đang làm việc tại Trường Lý Quang Diệu ở Singapore, thì thận trọng hơn khi cho rằng Trung Quốc cũng không muốn thấy xung đột trở nên tồi tệ hoặc bị lôi kéo vào cuộc như là một kẻ đồng phạm. Vì vậy đối với ông Thompson, bất kỳ sự ủng hộ nào mà Trung Quốc sẽ dành cho Nga “được đo lường và cân nhắc cẩn thận”.
Theo giới phân tích, không thể loại trừ hoàn toàn khả năng Bắc Kinh đáp ứng lời cầu viện của Mátxcơva, nhưng nếu có hỗ trợ, thì đó sẽ là những vật phẩm nhỏ như khẩu phần lương thực, đạn dược, chứ không thể là chiến đấu cơ hay xe tăng.
Theo chuyên gia Drew Thompson, Trung Quốc hoàn toàn không muốn bị quốc tế trừng phạt, do đó sẽ thiên về việc cung cấp cho Nga các loại linh kiện phụ tùng thay thế, các thiết bị lưỡng dụng không vi phạm các lệnh trừng phạt hoặc nằm dưới ngưỡng trả đũa của quốc tế. Trung Quốc cũng có thể chia sẻ với Nga các kết quả giám sát và thông tin tình báo.
Một ví dụ được ông Thompson nêu bật: Trực thăng Nga có khả năng sử dụng hỏa châu để chống lại các tên lửa tầm ngắn di động như Stinger. Trung Quốc có thể bán loại thiết bị này cho Nga nếu tương thích với các hệ thống của Nga..
Và đây chính là một vấn đề khác. Theo chuyên gia Roggeveen, Nga hầu như không thể tích hợp vũ khí của Trung Quốc vào các lực lượng vũ trang của mình trong một sớm một chiều.
Nguồn: RFI/Trọng Nghĩa
