Một công nhân đi trước trụ sở của Evergrande ở Thâm Quyến, đông nam Trung Quốc, hôm 26/09/2021. (Ảnh: Noel Celis/AFP qua Getty Images).–

Hôm thứ Sáu (ngày 15/10), cựu ngoại giao viên Ấn Độ Deepak Vohra đã viết trên FirstPost rằng tình hình của Trung Cộng (ĐCSTQ) không mấy lạc quan. Họ đã nhận ra bản thân đang rơi vào bốn bề khó khăn, từ chia rẽ nội bộ đến bị cô lập toàn cầu.

“Về mặt kinh tế, chiến lược và thậm chí cả chính trị, Trung Quốc đang ở trong tình thế khó khăn. Nếu không chịu thay đổi thì giấc mơ siêu cường của họ sẽ sớm tan thành mây khói”, ông viết.

Ông Vohra đã tóm tắt ngắn gọn các cuộc khủng hoảng mà ĐCSTQ phải đối mặt ở cả trong và ngoài nước. Ông nói rằng chiến lược phổ biến của ĐCSTQ là lấy việc gây hấn bên ngoài để chuyển hướng sự chú ý trong nước. Dưới đây là những vấn đề trong nước của Trung Quốc.

Chính phủ đầu tư vô độ khiến kinh tế nhận phải quả đắng

Ông nêu ví dụ, Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc của ĐCSTQ tổ chức vào tháng 5/2020, là Đại hội đầu tiên trong lịch sử không đặt ra mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Nợ của Trung Quốc được ước tính là gấp ba lần tổng sản phẩm quốc nội (GDP).

Sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, chính phủ Trung Quốc đã phát hành khoản vay mới trị giá 2 nghìn tỷ USD cho hệ thống tài chính.

Đầu tư của các gia đình Trung Quốc vào bất động sản chiếm khoảng 40% tổng tài sản bình quân của họ. Trong vòng chưa đầy mười năm, Trung Quốc được biết đến là nước có tỷ lệ nợ cao nhất trong các nước đang phát triển.

Ông Vohra nói rằng tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc là sự đầu tư vô độ của chính phủ gây ra. Nó dẫn đến tình trạng dư thừa công suất của ngành luyện kim, xi măng và các ngành công nghiệp khác. Các tòa chung cư bị bỏ trống và các cơ sở hạ tầng như tàu điện ngầm, đường ống dẫn dầu và cảng biển, v.v đều ít được sử dụng.

Các nhà kinh tế từng cảnh báo rằng chính quyền địa phương và các công ty quốc doanh của Trung Quốc có những khoản nợ khổng lồ. Ngân hàng Goldman Sachs tuyên bố trong đánh giá tháng 9/2021 rằng khoản nợ ngầm của chính quyền địa phương Trung Quốc là hơn một nửa GDP nước này.

Công ty phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc Evergrande cũng đang trải qua một cuộc khủng hoảng nợ khổng lồ, với số nợ vượt quá 305 tỷ USD. Nguyên nhân sâu xa của cuộc khủng hoảng bất động sản Trung Quốc có thể bắt nguồn từ cuộc cải cách thuế năm 1994. Kể từ đó, bất động sản đã trở thành một nguồn thu nhập quan trọng của kho bạc nhà nước. Một số nhà phát triển bất động sản lớn như Evergrande cũng đã trở thành “con gà đẻ trứng vàng” cho chính quyền địa phương.

Bởi vì điều này, ngay cả tạp chí QiuShi của nhà nước gần đây cũng phải đăng bài kêu gọi thực hiện “tăng trưởng thực tế” chất lượng cao, và cơ sở của kinh tế nên là tiêu dùng (tức là được thúc đẩy bởi sự gia tăng thu nhập hộ gia đình chứ không phải sự gia tăng khoản nợ của hộ gia đình), xuất cảng và đầu tư kinh doanh.

Cơ cấu dân số mất cân bằng nghiêm trọng, già đi trước khi giàu

Dân số là một yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng dài hạn của một quốc gia hoặc khu vực.

Lịch sử phát triển kinh tế cận đại ở Âu Châu và Nhật Bản cho thấy khi độ tuổi trung bình tăng lên, áp lực lên kinh tế và chính trị sẽ gia tăng. Tăng trưởng GDP tiềm năng của bất kỳ quốc gia nào đều là một hàm số của tăng trưởng dân số và tỷ lệ sinh.

Do thực thi chính sách một con từ 1979 đến 2015, dân số Trung Quốc hiện đang già đi nhanh chóng. Đến năm 2050, tỷ lệ dân số trên 65 tuổi sẽ tăng từ 15% vào năm 2020 lên 33%, tăng hơn gấp đôi trong 30 năm tới. Trong khi con số tương ứng ở Ấn Độ sẽ tăng từ 5.6% (2020) lên 14.2% (2050 ), còn Hoa Kỳ sẽ tăng từ 14.6% (năm 2020) lên 23.2% (năm 2050).

Khi đó, Trung Quốc sẽ cần phải chi nhiều tiền cho y tế, phúc lợi xã hội và lương hưu. Đồng thời, nước này sẽ phải đối mặt với một thách thức khác là tỷ lệ tiết kiệm ngày càng giảm.

Ông Vohra cho rằng, nói cách khác, Trung Quốc sẽ già đi trước khi đạt đến mức độ giàu có ở các nước như Hoa Kỳ, Singapore và Nhật Bản.

Hoạt động công nghiệp chậm lại, thiếu điện trầm trọng

Ngân hàng Goldman Sachs ước tính rằng một nửa hoạt động công nghiệp của Trung Quốc đã bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng năng lượng đang diễn ra. Nhà máy bị đóng cửa và hàng triệu gia đình phải sống trong bóng tối do mất điện, thậm chí có người còn phải leo thang bộ lên tòa nhà hơn 10 tầng.

Đồng thời, chuỗi cung ứng của Trung Quốc cũng ảnh hưởng đến thị trường toàn cầu. Giá cả tăng và sản lượng giảm có thể mang lại nhiều rắc rối hơn cho chuỗi cung ứng toàn cầu vốn đã chịu áp lực rất lớn.

“Giá cả các hàng hoá sản xuất tại Trung Quốc tăng, cùng với sự trì trệ trên diện rộng trong vận chuyển toàn cầu, cũng có thể làm gia tăng áp lực lạm phát ở Hoa Kỳ và các nước phương Tây khác. Bởi vì các nước này cũng đang phải đối phó với vấn đề giá dầu và khí đốt tăng vọt”, Tờ The Wall Street Journal cho biết hôm thứ Năm (ngày 14).

Các nhà phân tích của Citibank tại Hoa Kỳ đã viết trong một báo cáo hôm thứ Năm rằng khi “nguồn cung cấp là Trung Quốc bị xung kích và chuỗi cung ứng toàn cầu bị chặn”, lạm phát toàn cầu có thể tiếp tục tăng.

Nông nghiệp sụp đổ, giá lương thực tăng cao

Vào tháng 8/2021, ĐCSTQ đã kêu gọi chấm dứt tình trạng lãng phí thực phẩm (chiến dịch vét sạch đĩa), đây là bước tiếp theo của ‘chiến dịch đĩa không’ năm 2013. Theo một cuộc khảo sát, người tiêu dùng Trung Quốc lãng phí khoảng 17-18 triệu tấn thực phẩm mỗi năm, đủ để nuôi sống 50 triệu người mỗi năm.

Ông Vohra cho rằng chiến dịch của ĐCSTQ cho thấy Trung Quốc đang lâm vào khủng hoảng lương thực.

Trung Cộng đang phải đối mặt với một nhiệm vụ gian nan là nuôi sống 20% ​​dân số thế giới bằng 7% diện tích đất canh tác trên thế giới. Họ từng cân nhắc việc thuê đất nông nghiệp ở Phi Châu, nhưng do lịch sử xương máu bị xâm chiếm làm thuộc địa nên không quốc gia Phi Châu nào chấp thuận cách làm này của Trung Quốc.

Trong năm vừa qua, giá lương thực của Trung Quốc đã tăng vọt, giá lúa mạch, ngô, cao lương và lúa mì nhập khẩu đã tăng gấp đôi trong 12 tháng.

Năm 2005, Thủ tướng Ôn Gia Bảo khi đó nói rằng tình trạng thiếu nước đe dọa sự tồn vong của đất nước Trung Quốc. Mức tiêu thụ nước bình quân đầu người của Trung Quốc đã bằng 1/4 mức trung bình toàn cầu. Cùng với việc quản lý nước kém hiệu quả và ô nhiễm nguồn nước trên diện rộng, Trung Quốc còn là nơi sử dụng phân bón hóa học trên mỗi hecta nhiều nhất trên thế giới.

Theo thống kê của chính phủ Trung Quốc, kể từ năm 2000, hơn một nửa số con sông của Trung Quốc đã biến mất. Tuy nhiên, các quan chức đã bào chữa rằng điều này là do sai sót thống kê và biến đổi khí hậu, họ không bao giờ chịu nhận lỗi về mình! Đợt hạn hán kéo dài 4 tháng trong năm 2018 là chưa từng có trong lịch sử Trung Quốc.

Một nghiên cứu gần đây của Greenpeace cho thấy rằng đến năm 2030, Trung Quốc sẽ đạt đến “cao trào về sử dụng nước”, lượng nước tiêu thụ lúc đó sẽ vượt quá lượng nước cung cấp.

Đồng thời, hàng năm Trung Quốc cũng phải đối mặt với lũ lụt trên diện rộng. Lũ lụt xảy ra ở Trịnh Châu trong năm nay và việc xả lũ không báo trước của các hồ chứa ở nhiều nơi khác nhau đã khiến người dân phải chọn cách tự cứu mình và không thể trông chờ gì vào sự giải cứu của chính phủ.

Nguồn: Do Lí Duyên @ePochTimes
Minh Phương biên dịch

Tags: Trung Quốc