Một nhà máy sản xuất pin mặt trời tại Trung Quốc, tỉnh Giang Tô. Ảnh chụp ngày 4/1/2024. AFP – STR

Số người vượt eo biển Manche tìm đến miền đất hứa Anh Quốc tăng vọt đầu năm nay, bất chấp các ngăn chặn. Thị trường chứng khoán Wall Street, Hoa Kỳ, bước vào giai đoạn đầy bất định, sau ba tháng đầu năm thành công rực rỡ. Uy tín của tổng thống Pháp trong giới trẻ sụt giảm mạnh trước thềm bầu cử Nghị Viện Châu Âu. Trên đây là một số tựa lớn trang nhất của các báo Pháp hôm nay. Le Monde dành chủ đề chính cho nguy cơ hàng Trung Quốc hủy diệt kinh tế châu Âu.

‘Trung Quốc đang nghiền nát nền công nghiệp châu Âu như thế nào’’ là tựa lớn trang nhất Le Monde. Le Monde nêu bật tình trạng ‘‘kinh tế Trung Quốc giảm tốc, cùng lúc với việc nền công nghiệp nước này cho ra lò quá nhiều sản phẩm, với cái giá bán ra nước ngoài thấp đến mức không ai cạnh tranh nổi’’. Các sản phẩm công nghệ Trung Quốc, như xe ô tô điện, ắc quy, pin mặt trời, tràn ngập thị trường nước ngoài. Châu Âu đối phó không lại với hàng hóa Trung Quốc, thường được nhà nước trợ giá.

Le Monde nhấn mạnh, khác hẳn với Hoa Kỳ, đã có các chính sách đối phó với Trung Quốc, như tăng thuế nhập khẩu dưới thời Trump, và chính sách hỗ trợ cho công nghiệp nội địa của chính quyền hiện nay, Liên Âu hoàn toàn không có chính sách tương ứng, bất chấp các kêu gọi hỗ trợ ‘‘năng lực tự chủ của nền công nghiệp nội địa’’.

Tiêu thụ nội địa ảm đạm, nhưng sản phẩm Trung Quốc tràn ngập thế giới

Hồ sơ chính của Le Monde về chủ đề này điểm mặt các lĩnh vực mà sản phẩm Trung Quốc chiếm thế thượng phong trên thế giới, như ô tô điện, thép, ắc quy, dược phẩm… 54% sản phẩm thép trên thế giới là do Trung Quốc nắm. 99% ắc quy lithium cho xe tô điện được sản xuất tại Trung Quốc. 60% tua bin điện gió, 12% dược phẩm toàn cầu là sản phẩm của Hoa lục. Thâm hụt thương mại của châu Âu với Trung Quốc tăng gấp ba trong 10 năm (từ 2013 đến 2023), với 291 tỉ euro hồi năm ngoái. Riêng Pháp nhập siêu từ Trung Quốc hơn 40 tỉ euro.

Tại châu Âu, xe ô tô điện Trung Quốc, trong vòng 5 năm qua, tổng doanh thu từ chỗ bằng không tăng lên 12 tỉ euro. Sản lượng xe hơi của tập đoàn Trung Quốc BYD, hàng đầu trong lĩnh vực này, ‘‘chỉ’’ tăng trưởng 13% trong quý đầu năm nay, mức thấp nhất tính từ trước đại dịch Covid. Theo giới chuyên gia, với mức độ sản xuất dư thừa rất lớn hiện nay, ngành công nghiệp xe hơi Trung Quốc không để lại cho công nghiệp châu Âu ‘‘nhiều cơ hội sống sót’’.

Pin mặt trời : Doanh nghiệp châu Âu thất thủ vào thời điểm vàng

Le Monde nhấn mạnh đến lĩnh vực pin mặt trời. Năm 2023 đạt mức kỷ lục về điện mặt trời mới lắp đặt với tổng công suất 55,9 GW, tăng 40% so với năm trước. Tuy nhiên, ngay trong bối cảnh điện mặt trời vọt tiến, doanh nghiệp châu Âu lại rơi vào thảm cảnh thất thủ ngay tại sân nhà. Về mặt lý thuyết, các doanh nghiệp châu Âu có thể đáp ứng hơn 14 GW, tức hơn một phần ba số công suất mới lặp đặt. Thế nhưng sản lượng pin mặt trời châu Âu lại sụt giảm mạnh trong chính thời điểm vàng này.

Theo ESMC (European Solar Manufacturing Council), thủ phạm là chính sách xuất khẩu pin mặt trời ồ ạt với giá cực thấp của Trung Quốc, khiến nhiều doanh nghiệp châu Âu bị phá sản. Tình hình càng thêm trầm trọng với châu Âu, khi hàng hóa Trung Quốc khó đổ vào thị trường Mỹ do luật IRA 2022, bảo vệ các doanh nghiệp trong nước.

Chiến lược mới của Trung Quốc, ‘‘cội nguồn xung đột thương mại’’ toàn cầu

Cũng về chủ đề này, Le Monde có bài đi sâu phân tích về ‘‘chiến lược mới’’ của Trung Quốc, ‘‘cội nguồn của các xung đột thương mại’’ thế giới. Nhật báo Pháp nêu bật chuyến đi, hồi tháng 9/2023, của lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đến một trung tâm công nghiệp miền đông bắc, thuộc tỉnh Hắc Long Giang. Tại đây, ông Tập Cận Bình hối thúc các doanh nghiệp Trung Quốc đẩy mạnh sản xuất trong các lĩnh vực công nghiệp mũi nhọn. Đẩy mạnh sản xuất để làm gì trong bối cảnh tiêu thụ của thị trường nội điện Trung Quốc chững hẳn lại ? Đẩy mạnh sản xuất để tăng cường xuất khẩu nhằm chinh phục thị trường thế giới là mục tiêu của Bắc Kinh.

Vào năm 2010, nếu như sản phẩm công nghiệp của Trung Quốc ‘‘chỉ’’ chiếm 20% thị trường toàn cầu, thì hiện tại tỉ lệ này đã là 31%. Tuy nhiên, Bắc Kinh không dừng ở đây. Với sự thúc đẩy và hỗ trợ của chính quyền trung ương, chính quyền nhiều khu vực tại Trung Quốc đang bắt đầu hỗ trợ doanh nghiệp địa phương, trước hết trong các cạnh tranh quyết liệt ngay tại Hoa lục. Cụ thể như thành phố Ninh Đức (Ningde), tỉnh Phúc Kiến, cạnh tranh với Nghi Tân (Yiben), tỉnh Tứ Xuyên, để dành vị trí thủ phủ của ắc quy CATL. Hay Thâm Quyến, Quảng Đông, cố vươn lên thành thủ phủ xe ô tô điện…

Châu Âu ở ‘‘tuyến đầu’’

Le Monde lưu ý, trong cuộc chiến tranh kinh tế này, châu Âu ‘‘đứng ở tuyến đầu’’, bởi Hoa Kỳ ‘‘đã bắt đầu khép cánh cửa’’ với hàng Trung Quốc, thị trường các nền kinh tế đang phát triển thì chưa đủ khả năng hấp thụ. Thời khắc quyết định đang đến : năm nay, Ủy Ban Châu Âu có kế hoạch trình kết luận về cuộc điều tra Bắc Kinh trợ giá xe ô điện, sẽ được sử dụng để thiết lập các loại thuế nhập khẩu mới của khối với hàng Trung Quốc. Bài thời luận của Le Monde số hôm nay cũng dành cho chủ đề này, nhấn mạnh : Liên Âu không có cách nào khác là cũng ‘‘phải nỗ lực để thiết lập các chính sách công nghiệp để kháng cự lại Trung Quốc, và để chuẩn bị cho công cuộc chuyển đổi sang nền kinh tế xanh’’.

Nguồn: Trọng Thành @ RFI

Tags: Âu Châu, Trung Quốc