Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines trên một chiếc thuyền hơi đang vượt qua một tàu bảo vệ bờ biển Trung Quốc sau khi tiến hành khảo sát tại Bãi cạn Second Thomas ở Quần đảo Trường Sa hôm 23-4-2023. Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông, bao gồm cả quần đảo Trường Sa, phớt lờ phán quyết quốc tế rằng khẳng định này không có cơ sở pháp lý © Ted Aljibe/AFP.

Philippines và Trung Quốc đã trao đổi ngoại giao hôm thứ Ba sau cuộc đối đầu giữa lực lượng bảo vệ bờ biển của hai nước vào sáng hôm đó gần Bãi cạn Second Thomas đang tranh chấp ở Biển Đông.

“Philippines yêu cầu các tàu Trung Quốc rời khỏi khu vực lân cận Bãi cạn Ayungin ngay lập tức”, Bộ Ngoại giao Philippines cho biết trong một tuyên bố, sử dụng thuật ngữ của đồng minh Hoa Kỳ để chỉ quần đảo Trường Sa.

Một đoàn tàu của chính phủ chở hàng hóa và nhân sự mới đến tiền đồn thủy quân lục chiến của Philippines tại bãi cạn bị phong tỏa này đã bị lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc và các tàu “dân quân biển” bán quân sự chặn lại. Kết quả là bế tắc dẫn đến các cuộc va chạm không an toàn. Manila cho biết một số thành viên thủy thủ đoàn của một tàu tuần tra đã bị thương trong vụ nổ vòi rồng của Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Trung Quốc.

Tình hình “không bình thường”, Vincent Trinidad, người phát ngôn của Hải quân Philippines, cảnh báo ngày hôm đó, trích dẫn hoạt động ngày càng mở rộng của Trung Quốc ở vùng biển đó trong ba thập kỷ qua.

Trung Quốc khẳng định yêu sách lãnh thổ đối với hầu hết Biển Đông, dựa trên các quyền lịch sử không xác định. Điều này bao gồm các khu vực như Bãi cạn Thomas thứ hai nằm trong vùng đặc quyền kinh tế được quốc tế công nhận của Philippines. Bắc Kinh duy trì việc lắp đặt tại đảo san hô đang tranh chấp, một tàu chiến rỉ sét mà Manila mắc cạn để tuyên bố chủ quyền, vi phạm chủ quyền của mình.

Theo một tuyên bố của Bộ, Chu được triệu tập “để truyền đạt sự phản đối của Philippines chống lại các hành động hung hăng của Cảnh sát biển Trung Quốc và Dân quân biển Trung Quốc” trong nhiệm vụ tới Bãi cạn Ayungin.

Đại sứ quán cũng đưa ra tuyên bố riêng cho biết họ đã gửi công hàm tới Philippines về “hành vi xâm phạm bất hợp pháp”.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila hôm đó cho biết trong tuyên bố của mình rằng các tàu Philippines đã xâm nhập vào vùng biển tiếp giáp với Ren’ai Jiao thuộc quần đảo Nam Sa của Trung Quốc mà không có sự cho phép của chính phủ Trung Quốc, để cố cung cấp vật tư, bao gồm cả vật liệu xây dựng, cho tàu chiến. đó là việc xây dựng bất hợp pháp trên Ren’ai Jiao (Bãi cạn Thomas thứ hai).

Tuyên bố nói rằng bằng cách tiếp tục sứ mệnh cung cấp, Philippines đã từ bỏ các cam kết trước đây mà không nêu rõ những cam kết bị cáo buộc này.

Phái đoàn ngoại giao của Bắc Kinh gọi cách hành xử của Cảnh sát biển Trung Quốc là “chuyên nghiệp, kiềm chế, hợp lý và hợp pháp”.

Cuộc đối đầu nhấn mạnh tính khó lường của các điểm nóng ở Biển Đông và khả năng châm ngòi cho một cuộc xung đột giữa các cường quốc. Ngày hôm đó, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nhắc lại rằng một cuộc tấn công vào tài sản hoặc công dân của Philippines ở bất cứ đâu sẽ kích hoạt các hiệp ước phòng thủ chung giữa các nước.

Tuy nhiên, những sự cố như trong nhiệm vụ tiếp tế gần đây nhất không được coi là tấn công. Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos nói với các phóng viên hôm thứ Tư: “Tôi không nghĩ rằng đây là thời điểm hay lý do để kích hoạt Hiệp ước phòng thủ chung”.

Collin Koh, một chuyên gia hàng hải cho biết: “Xét đến tiền lệ trước đó là Manila hoặc Washington không viện dẫn hiệp ước vào cuối năm ngoái khi một cuộc tấn công bằng vòi rồng của lực lượng Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa dẫn đến thương tích, tôi tin rằng Bắc Kinh cảm thấy không bị trừng phạt nếu tiếp tục làm như vậy”. chuyên gia bảo mật của Đại học Công nghệ Nanyang của Singapore, nói với Newsweek.

Ông dự đoán một Trung Quốc táo bạo sẽ tiếp tục phản ứng như trước đây, và thật viển vông khi nghĩ rằng Philippines dưới thời Tổng thống Marcos “sẽ bị thu phục và không hành động”.

Ông nói, những cuộc đối đầu như hôm thứ Ba “thậm chí có thể dẫn đến thương vong hoặc ít nhất là bị thương nghiêm trọng hơn, nếu Manila và Washington không xem xét lại các tiền đề và giả định làm nền tảng cho Hiệp ước phòng thủ chung”.

Bất chấp các vụ va chạm và triển khai vòi rồng trong các nhiệm vụ tiếp tế vào cuối năm ngoái, chuyến bay tháng trước dường như đã diễn ra suôn sẻ.

Nhiệm vụ đó diễn ra ngay sau cuộc gặp riêng ở Thượng Hải giữa các nhà ngoại giao cấp cao của Trung Quốc và Philippines. Hai bên nhất trí bình tĩnh giải quyết các sự cố, nếu có, thông qua ngoại giao”, theo tuyên bố của Bộ Ngoại giao về cuộc gặp.

Nguồn: Micah McCartney@Newsweek

Tags: Biển Đông, Philippines, Trung Quốc