Các nguồn tin cho biết Microsoft đang âm thầm tranh luận về tương lai của phòng thí nghiệm AI tiên tiến của mình tại Trung Quốc.

Phòng thí nghiệm được mở vào năm 1998 và đã trở thành một trong những trung tâm trí tuệ nhân tạo quan trọng nhất trên thế giới, dẫn đến những tiến bộ trong phần mềm nhận dạng giọng nói, hình ảnh và khuôn mặt của công ty. Phòng thí nghiệm nghiên cứu Microsoft Châu Á (MSRA) mở cửa vào thời điểm lạc quan về Trung Quốc như một nền dân chủ mới nổi nhưng khi căng thẳng giữa Mỹ và nhà nước cộng sản ngày càng gia tăng, áp lực nội bộ đã gia tăng buộc phải đóng cửa hoặc thu hẹp quy mô.

Áp lực đó chỉ gia tăng trong những tháng gần đây, sau khi chính quyền Biden cấm các khoản đầu tư của Mỹ vào các dự án công nghệ Trung Quốc có thể hỗ trợ ‘khả năng quân sự, tình báo, giám sát hoặc hỗ trợ mạng’ của siêu cường đối thủ. Tuy nhiên, người sáng lập gã khổng lồ công nghệ Bill Gates vẫn tiếp tục bảo vệ phòng thí nghiệm và nỗ lực duy trì hoạt động của nó, cùng với các nhà lãnh đạo nghiên cứu của Microsoft và chủ tịch hiện tại của nó. Khoản đầu tư AI trị giá khoảng 1 tỷ USD của gã khổng lồ công nghệ vào quốc gia châu Á này đã mang lại lợi ích chung, mang lại cho Microsoft doanh thu 212 tỷ USD trong năm tài chính vừa qua và nuôi dưỡng những tài năng địa phương được tổ hợp công nghiệp quân sự Trung Quốc đánh giá cao.

Các cựu sinh viên phòng thí nghiệm AI của Microsoft ở Trung Quốc đã đảm nhận các vị trí chủ chốt tại các gã khổng lồ công nghệ nội địa của quốc gia này, trong đó có hai người đang làm việc cho nhà phát triển nhận dạng khuôn mặt Megvii – công ty đã giúp Trung Quốc tăng cường hệ thống giám sát quốc gia rộng lớn của mình. Khi Bill Gates đến thăm Trung Quốc vào tháng 6 năm ngoái, sau ba năm vắng bóng vì đại dịch virus corona, Chủ tịch Tập Cận Bình đã nồng nhiệt mô tả ông trùm này là “người bạn Mỹ đầu tiên tôi gặp trong năm nay”. Bốn nhân viên hiện tại và trước đây của Microsoft, những người đã nói chuyện ẩn danh với tờ New York Times, nói rằng các lãnh đạo cấp cao của công ty đang bất đồng về tương lai của MSRA của Microsoft, công ty có văn phòng ở cả Thượng Hải và Bắc Kinh.

Giám đốc điều hành hiện tại của Microsoft, Satya Nadella, và chủ tịch của nó, Brad Smith, đã tranh luận về việc phải làm gì với phòng thí nghiệm trong năm qua. Tuy nhiên, người sáng lập gã khổng lồ công nghệ Bill Gates và các nhà lãnh đạo nghiên cứu của công ty – bao gồm Giám đốc Công nghệ Kevin Scott và Giám đốc Nghiên cứu của Microsoft Peter Lee – vẫn là những người bảo vệ kiên quyết cho phòng thí nghiệm. Scott và Lee, theo hai nguồn tin nói chuyện với Times, đã lập luận rằng phòng thí nghiệm đã mang lại những đột phá quan trọng về AI, thông qua Nhóm AI/ML Thượng Hải của MSRA.

Trong một tuyên bố với tờ Times, chủ tịch Microsoft Brad Smith dường như lặp lại quan điểm của Gates, người vẫn thường xuyên tư vấn cho các giám đốc điều hành của công ty. Smith nói: “Bài học lịch sử là các quốc gia thành công khi học hỏi từ thế giới”. ‘Rào chắn và kiểm soát là rất quan trọng, trong khi sự tham gia vẫn còn quan trọng.’ Theo Microsoft, những biện pháp bảo vệ đó bao gồm các hạn chế đối với công việc liên quan đến điện toán lượng tử, phần mềm nhận dạng khuôn mặt và phương tiện tổng hợp, một thuật ngữ phổ biến bao gồm ‘giả mạo sâu sắc’ và mạo danh giọng nói do AI tạo ra.

Gã khổng lồ công nghệ cũng tuyên bố rằng các chính sách của họ ngăn cản việc tuyển dụng sinh viên và nhà nghiên cứu Trung Quốc có CV đưa họ vào bất kỳ trường đại học nào liên kết với quân đội Trung Quốc. Tuy nhiên, vẫn có những khoảng trống: Phòng thí nghiệm vệ tinh của MSRA ở Vancouver cấp cho các nhà nghiên cứu quyền truy cập miễn phí vào sức mạnh siêu máy tính và hệ thống OpenAI cần thiết cho nghiên cứu AI tiên tiến, hai nguồn tin cho biết. Mặc dù Microsoft đã phản đối một số kỳ vọng về giám sát và kiểm duyệt của Trung Quốc, đóng cửa LinkedIn tại quốc gia châu Á này vì các vấn đề tuân thủ, nhưng đôi khi hãng cũng phải cúi đầu trước những yêu cầu tương tự.

Ví dụ, công cụ tìm kiếm Bing của Microsoft, hiện là công cụ tìm kiếm nước ngoài duy nhất ở Trung Quốc, đã tuân theo các chính sách kiểm duyệt của chính phủ Trung Quốc. Công ty cung cấp cho các khách hàng doanh nghiệp ở Trung Quốc quyền truy cập vào các phiên bản được quản lý của hệ điều hành Windows, điện toán đám mây và các ứng dụng của nó. Thêm vào căng thẳng, Microsoft tiết lộ rằng tin tặc Trung Quốc đã nhắm mục tiêu vào cơ sở hạ tầng ‘quan trọng’ trên lãnh thổ Guam của Hoa Kỳ vào tháng 5 vừa qua, làm dấy lên lo ngại rằng Bắc Kinh có thể đang thử nghiệm hệ thống phòng thủ mạng của Hoa Kỳ để chuẩn bị cho việc ‘mất điện’ liên lạc cần thiết để khởi động một tin đồn tấn công Đài Loan.

Cơ quan An ninh Cơ sở hạ tầng và An ninh mạng Hoa Kỳ (CISA) xác nhận rằng Trung Quốc đứng đằng sau vụ vi phạm, tấn công nhiều tổ chức chính phủ và khu vực tư nhân. Tom Burt, người đứng đầu đơn vị tình báo mối đe dọa của Microsoft, cho biết nhóm của ông phát hiện ra rằng cuộc tấn công đã tấn công vào các nút quan trọng trong lĩnh vực viễn thông của Guam. Sự tập trung rõ ràng của Trung Quốc vào Guam là mối quan ngại đặc biệt, vì lãnh thổ Mỹ là căn cứ quân sự quan trọng ở Thái Bình Dương và sẽ là nơi chuẩn bị chính cho bất kỳ phản ứng nào của Mỹ trong trường hợp xảy ra xung đột ở Đài Loan hoặc Biển Đông. Bất chấp vai trò tích cực của Microsoft trong những căng thẳng quốc tế này, Gates vẫn duy trì mối quan hệ của riêng mình với Trung Quốc thông qua tổ chức từ thiện của mình, Gates Foundation.

Quỹ này gần đây đã cam kết tài trợ 50 triệu USD cho chính quyền thành phố Bắc Kinh và một trường đại học hàng đầu ở Trung Quốc. Trong khi Gates bắt đầu rời Microsoft vào năm 2008, dành nhiều thời gian hơn cho các dự án từ thiện này, thậm chí không còn là thành viên ban giám đốc của Microsoft, tỷ phú này vẫn là cổ đông cá nhân lớn nhất của công ty. Theo các nhà phân tích dữ liệu tài chính của FactSet, ngoài việc cố vấn cho các giám đốc điều hành của Microsoft, Gates còn sở hữu số cổ phiếu trị giá khoảng 35 tỷ USD của công ty.

Nguồn: Matthew Phelan @ Dailymail.com

Tags: công nghệ AI, Microsoft, Trung Quốc