Tổng thống Philippines, Rodrigo Duterte (áo trắng, bên phải) tiếp bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Lloyd Austin tại phủ tổng thống, Manila ngày 29/07/2021. via REUTERS – MALACANANG PRESIDENTIAL PHOTO.–

Tổng thống Philippines đã quyết định duy trì một thỏa thuận quân sự đã ký với Hoa Kỳ – Hiệp Ước về các Lực Lượng Thăm Viếng VFA – quy định sự hiện diện của quân đội Mỹ ở Philippines. Hai bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ và Philippines hôm nay, 30/07/2021 đã loan báo như trên. Quyết định của tổng thống Philippines có thể được coi là kết quả rõ nét nhất trong chuyến công du ba nước Đông Nam Á vừa kết thúc của bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Lloyd Austin.

Hãng tin Anh Reuters dẫn lời bộ trưởng Quốc Phòng Philippines Delfin Lorenzana cho biết, tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã quyết định hủy bỏ thư thông báo chấm dứt thỏa thuận VFA, sau cuộc tiếp xúc vào hôm qua, 29/07, với bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ. Ông Lorenzana khẳng định không biết vì sao tổng thống Duterte lại thay đổi hoàn toàn ý kiến như vậy.

Được hai bên ký kết vào năm 1998, VFA đề ra những quy định cho việc luân chuyển hàng ngàn binh sĩ Mỹ đến Philippines để tham gia các cuộc tập trận. Theo Reuters, Hiệp Ước VFA rất quan trọng vì được dùng làm cơ sở cho nhiều thỏa thuận quân sự khác.

Năm 2020, ông Duterte từng tuyên bố sẽ hủy bỏ Hiệp Ước VFA, nhưng sau đó đã gia hạn văn kiện này nhiều lần, lần cuối cùng là vào tháng 6 vừa qua, với việc triển hạn hiệp ước cho đến tháng 12/2021.

Theo quy đinh trong VFA, văn bản này hết hiệu lực sau 180 ngày kể từ khi một trong hai bên thông báo ý định chấm dứt thỏa thuận.

Do việc Hiệp Ước VFA vẫn có hiệu lực, quyết định hôm qua của tổng thống Philippines không làm thay đổi gì trong thực tế, nhưng đối với phía Mỹ, đây là một động thái quan trọng.

Trong cuộc họp báo chung với đồng nhiệm Philippines, ông Lloyd Austin giải thích: “Điều này cho phép cả hai nước tiến về phía trước trong ổn định, có thể hoạch định các kế hoạch lâu dài và tiến hành nhiều cuộc tập trận khác nhau”.

Theo Reuters, sự hiện diện, dù chỉ là tạm thời của lính Mỹ tại Philippines, quan trọng không chỉ đối với việc phòng thủ của quốc gia Đông Nam Á này, mà cả đối với Mỹ về mặt chiến lược, vào lúc Washington và đồng minh muốn đối phó với một Trung Quốc ngày càng hung hăng trong khu vực, đặc biệt là tại Biển Đông.

Trong tháng này, Hoa Kỳ đã lặp lại lời cảnh báo Trung Quốc rằng một cuộc tấn công vào các lực lượng Philippines ở Biển Đông sẽ kích hoạt một hiệp ước phòng thủ chung giữa Mỹ và Philippines năm 1951.

Washington cũng đã gửi cho Philippines hàng triệu liều vac-xin Covid-19 để giúp chống đại dịch.

Nguồn: RFI/Trọng Nghĩa